Đau giật nửa đầu bên trái là triệu chứng xuất hiện khá phổ biến trong xã hội hiện nay, đặc biệt ở những người lao động trí óc. Triệu chứng này gây ra rất nhiều phiền toái trong cuộc sống của người bệnh. Hầu hết trường hợp là đau đầu tự phát chứ không phải do thương tích hay một bệnh lý tiềm ẩn nào khác gây ra. Tuy nhiên, cơn đau nửa đầu bên trái xuất hiện bất ngờ có thể là dấu hiệu đáng báo động về sức khỏe. Vạy đây là dấu hiệu của bệnh gì?
Nguyên nhân gây đau nửa đầu bên trái và triệu chứng
Bạn bị đau nửa đầu khu bên tai trái, cảm giác giật giật, có thể bạn bị bệnh đau nửa đầu Migraine. Đau giật nửa đầu bên trái có thể do nhiều nguyên nhân. Sau đây chúng tôi xin đưa ra một vài nguyên nhân để bạn đọc tham khảo.
- Thiếu máu não dẫn đến lượng oxy và các dưỡng chất cung cấp cho não không đủ làm cho chức năng hoạt động của não bị suy giảm là một trong số những nguyên nhân gây ra hiện tượng đau đầu. Bệnh có các triệu chứng đặc trưng như đau nửa đầu hoặc cả đầu, hoa mắt. tê bì chân tay, chóng mặt, buồn nôn, mệt mỏi, tinh thần ủ rũ…
- Nếu xuất hiện tình trạng đau nửa đầu kéo dài, hoa mắt, chóng mặt, cơ thể mệt mỏi, cảm giác buồn nôn và đi đứng không vững thì rất có thể bạn đang mắc phải bệnh rối loạn tiền đình.
- Nguyên nhân phổ biến nhất gây đau giật nửa đầu bên trái là hội chứng đau nửa đầu Migraine (còn gọi là đau đầu vận mạch). Đây là bệnh lý đau đầu do căn nguyên mạch, gây ra bởi sự co giãn bất thường của mạch máu não do sự thay đổi đột ngột nồng độ chất dẫn truyền thần kinh Serotonin ở những người có nồng độ nền Serotonin thấp. Bệnh có các triệu chứng đặc trưng như đau đầu kiểu giật nhói như mạch đập, đau từng cơn, cơn đau thường kèm theo nôn hoặc buồn nôn, sợ ánh sáng, sợ tiếng động, cảm giác đau nhói tăng lên khi vận động, cơn đau kéo dài từ 4-72h hoặc có khi chỉ kéo dài 2h…
Các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn của triệu chứng này
Những vấn đề sức khỏe có khả năng gây ra và làm đau đầu bên trái nặng hơn bao gồm:
- Chấn thương.
- Nhiễm trùng.
- Bệnh lý cột sống cổ.
- Bệnh lý mạch máu.
- Bệnh dây thần kinh.
- Lạm dụng thuốc.
- Viêm xoang.
Triệu chứng đau nửa đầu Migraine
(Xem thêm Cách tiếp cận với Bệnh nhân đau đầu.)
Migraine là chứng đau đầu nguyên phát, xuất hiện thành đợt. Triệu chứng thường kéo dài từ 4 đến 72 giờ và có thể trầm trọng. Đau thường ở một bên, kiểu mạch đập, nặng hơn khi gắng sức, kèm theo các triệu chứng như buồn nôn và nhạy cảm với ánh sáng, âm thanh hoặc mùi hôi. Aura xảy ra ở khoảng 25% bệnh nhân, thường là ngay trước cơn nhưng đôi khi xuất hiện sau khi đau đầu. Chẩn đoán dựa vào lâm sàng. Điều trị bằng triptans, dihydroergotamine, thuốc chống nôn, thuốc giảm đau. Các phác đồ dự phòng bao gồm thay đổi lối sống (ví dụ: thói quen ngủ hay chế độ ăn uống) và các loại thuốc (ví dụ: chẹn beta giao cảm, amitriptyline, topiramate, palproex).
Dịch tễ học
Migraine là nguyên nhân thường gặp nhất gây đau đầu tái diễn từ vừa đến nặng; tỷ lệ hiện mắc 1 năm là 18% đối với phụ nữ và 6% đối với nam giới ở Hoa Kỳ. Migraine phổ biến nhất bắt đầu trong giai đoạn dậy thì hoặc tuổi thanh niên, tăng giảm về tần suất và độ nặng trong những năm tiếp theo; Bệnh thường giảm đi sau 50 tuổi. Các nghiên cứu cho thấy có tính chất gia đình trong bệnh migraine.
Bằng chứng dựa trên việc đánh giá các cựu chiến binh trong cuộc xung đột Iraq và Afghanistan cho thấy chứng đau nửa đầu có thể thường tiến triển sau chấn thương não chấn thương nhẹ.
Sinh lý bệnh
Migraine được cho là hội chứng đau thần kinh mạch máu với sự thay đổi quá trình xử lý thông tin của các nơ ron thần kinh trung ương (kích hoạt các nhân của thân não, tăng khả năng kích thích của vỏ não và ức chế vỏ não lan tỏa) và sự tham gia của hệ thống thần kinh mạch máu (kích hoạt sự giải phóng neuropeptide, gây viêm đau trong các mạch nội sọ và màng cứng).
Nhiều tác nhân gây kích hoạt đau nửa đầu đã được xác định; chúng bao gồm:
Uống rượu vang đỏ
Bỏ bữa
Các kích thích hướng tâm quá mức (ví dụ như đèn nhấp nháy, mùi nặng)
Thời tiết thay đổi
Thiếu ngủ
stress
Các yếu tố nội tiết, đặc biệt là kinh nguyệt
Một số thức ăn
Chấn thương đầu, đau cổ, hoặc rối loạn chức năng khớp thái dương hàm đôi khi kích hoạt hoặc làm nặng thêm chứng migraine.
Nồng độ estrogen dao động là yếu tố kích hoạt migraine . Nhiều phụ nữ khởi phát chứng đau nửa đầu ở giai đoạn bắt đầu có kinh, các cơn đau dữ dội trong thời gian hành kinh (chứng đau nửa đầu kinh nguyệt) và trầm trọng hơn trong thời kỳ mãn kinh. Đối với hầu hết phụ nữ, đau nửa đầu giảm đi trong thời kỳ mang thai (nhưng đôi khi các cơn đau lại nặng hơn trong quý một hoặc thứ hai của thai kỳ); nặng hơn sau khi sinh, khi nồng độ estrogen giảm nhanh.
Thuốc ngừa thai đường uống và các liệu pháp hormon khác thường kích hoạt hoặc làm trầm trọng thêm chứng đau nửa đầu và có liên quan đến chứng đột quỵ ở phụ nữ bị chứng migraine có aura.
Đau nửa đầu kèm liệt nửa người có tính gia đình, một thể hiếm gặp của đau nửa đầu, có liên quan đến các khiếm khuyết di truyền trên nhiễm sắc thể số 1, 2, và 19. Vai trò của các gen trong những thể phổ biến hơn của chứng migraine đang được nghiên cứu.
Triệu chứng cơ năng và thực thể
Trong khoảng 25% bệnh nhân, aura xuất hiện trước các cơn đau. Aura là những bệnh lý thần kinh tạm thời có thể ảnh hưởng đến cảm giác, thăng bằng, sự phối hợp cơ, nói hoặc thị lực; kéo dài phút cho tới một giờ. Aura có thể tồn tại sau khi khởi phát đau đầu. Thông thường, aura liên quan tới các triệu chứng thị giác (rối loạn thị giác - ví dụ: ánh sáng lấp lóe hai mắt, các quầng sáng hồ quang , các đường zigzags sáng, ám điểm trung tâm). Di cảm và tê bì (thường bắt đầu ở một tay và lan đến mặt và cánh tay cùng bên), rối loạn ngôn ngữ và rối loạn chức năng thân não thoáng qua (gây ra chứng mất ngủ, nhầm lẫn, thậm chí là lú lẫn) ít gặp hơn so với aura thị giác. Một số bệnh nhân có aura kèm theo đau đầu ít hoặc không đau đầu.
Các cơn đau đầu biến thiên đáng kể về tần suất và độ nặng. Nhiều bệnh nhân có một vài thể đau đầu, bao gồm cả các cơn đau nhẹ không có buồn nôn hoặc sợ ánh sáng; Các cơn này có thể giống đau đầu căng thẳng nhưng là một cơn đau đầu migraine.
Đau nửa đầu mạn tính
Bệnh nhân bị chứng đau nửa đầu chu kỳ có thể tiến triển thành migraine mạn tính. Những bệnh nhân này có các cơn đau đầu ≥ 15 ngày / tháng. Bệnh lý đau đầu này được gọi là đau đầu hỗn hợp hoặc đau đầu phối hợp bởi vì nó có các đặc điểm của đau nửa đầu và đau đầu căng thẳng. Những loại đau đầu này thường tiến triển ở những bệnh nhân lạm dụng thuốc điều trị đau đầu cấp tính.
Các triệu chứng khác
Các dạng đau nửa đầu khác, hiếm gặp có thể gây ra những triệu chứng khác:
Đau nửa đầu thân nền gây ra chóng mặt, thất điều, mất thị trường, rối loạn cảm giác, liệt khu trú, và thay đổi ý thức.
Đau nửa đầu có liệt nửa người, có thể rời rạc hoặc có tính gia đình, gây liệt một bên.
Điều trị và phòng ngừa
Hầu hết tình trạng đau đầu đều có thể được điều trị bằng thuốc giảm đau. Một số thuốc không kê đơn mà bạn có thể mua dễ dàng từ nhà thuốc như paracetamol, ibuprofen, aspirin…
Khi cơn đau đầu trở nên nghiêm trọng hơn, bác sĩ có thể thay đổi hoặc phối hợp các thuốc giảm đau hay giãn cơ. Đau đầu cụm có khi cần điều trị bằng một liệu trình thở oxy cao áp.
Những thay đổi cơ bản trong lối sống cũng giúp bạn quản lý, kiểm soát cũng như phòng ngừa những cơn đau nửa đầu bên trái khá hiệu quả, chẳng hạn như:
- Thư giãn: Yoga, tập hít thở sâu, tắm trong bồn nước ấm hay các phương pháp giúp thư giãn tương tự có thể giúp cơ thể và cả tinh thần được thoải mái. Điều này giúp giảm căng cơ, giảm bớt yếu tố căng thẳng có khả năng kích hoạt đau đầu do căng thẳng hay đau đầu migraine.
- Tránh dùng các thực phẩm gây kích thích đau đầu: như caffein, rượu, phô mai…
Yoga hay các phương pháp giúp thư giãn cũng giúp phòng ngừa và kiểm soát tình trạng đau nửa đầu.
Nếu tình trạng đau nửa đầu bên trái bạn đang gặp phải có liên quan đến một vấn đề sức khỏe khác, bác sĩ sẽ xây dựng phác đồ điều trị thích hợp cho từng trường hợp.