BỆNH SÁN LÁ GAN NHỎ NGUY HIỂM CHẾT NGƯỜI NẾU PHÁT HIỆN MUỘN

Sán lá gan là gì?

Sán lá gan là loài ký sinh trùng trong cơ thể người và động vật. Số lượng ký sinh trùng trong đường dẫn mật có thể đến hàng chục, hàng trăm, thậm chí hàng nghìn con.

Tại nơi ký sinh, sán lá gan nhỏ gây viêm đường dẫn mật, có thể gây tắc đường mật do tăng sinh tổ chức liên kết. Trong trường hợp bệnh nhân bị nhiễm ít thường không có triệu chứng gì đặc biệt. Trường hợp nhiễm nhiều, gan có thể bị xơ hoá dẫn đến cổ trướng hoặc có thể gây ung thư đường mật.

Nguyên nhân gây bệnh

Bệnh sán lá gan nhỏ (Clonorchiasis, Opisthorchiasis) ở Việt Nam do loài sán Clonorchis sinensis hoặc Opisthorchis viverrini ký sinh trong đường mật gây nên.

Chu kỳ phát triển của sán lá gan nhỏ

1. Sán trưởng thành ký sinh ở đường mật đẻ trứng, trứng theo mật xuống ruột rồi theo phân ra ngoài. Trứng được rơi vào môi trường nước

2. Trứng bị ốc nuốt nở ra ấu trùng lông để phát triển thành ấu trùng đuôi.

3. Ấu trùng đuôi rời ốc bơi tự do trong nước.

4. Ấu trùng đuôi xâm nhập vào cá nước ngọt, rụng đuôi phát triển thành ấu trùng nang ký sinh ở trong thịt của cá.

5. Người (hoặc động vật) ăn phải cá có ấu trùng nang chưa được nấu chín thì sau khi ăn, ấu trùng này vào dạ dày, xuống tá tràng rồi ngược theo đường mật lên gan, phát triển thành sán lá gan trưởng thành ký sinh và gây bệnh ở đường mật.

6. Thời gian từ khi ăn phải ấu trùng nang trong cá đến khi thành sán trưởng thành mất khoảng 26 ngày.

Chẩn đoán bệnh sán lá gan nhỏ

Tiền sử: Đã từng ăn gỏi cá, ăn cá chưa nấu chín hoặc sống ở trong vùng có tập quán ăn gỏi cá.

Lâm sàng

Đau tức vùng gan.
Ậm ạch khó tiêu, kém ăn.
Thường có rối loạn tiêu hoá (phân nát hoặc bạc màu, phân không thành khuôn…).
Đôi khi có xạm da, vàng da.
Có thể có dấu hiệu gan to hay xơ gan tuỳ mức độ và thời gian mắc bệnh.

Xét nghiệm

Xét nghiệm giun sán trong phân có trứng sán lá gan trong phân hoặc dịch tá tràng là tiêu chuẩn chẩn đoán xác định.
Siêu âm gan có hình ảnh gan tăng sáng, ống mật có thể bị giãn, thành ống mật và thành túi mật dày.

Bệnh sán lá gan nhỏ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh. Sán lá gan nhỏ khi ký sinh trong cơ thể sẽ gây:

Đau bụng, rối loạn tiêu hóa, thiếu máu, kích thích và viêm đường mật, áp xe đường mật.
Xơ hóa lan tỏa ở khoảng cửa, tổ chức gan tăng sinh, thoái hóa mỡ gan, áp xe gan, có thể có cổ trướng
Sỏi mật, đặc biệt có thể gây ung thư đường mật cholangiocarcinoma.

Điều trị bệnh sán lá gan nhỏ

Praziquantel: 75 mg/kg, dùng trong 1 ngày, chia 3 lần, uống cách nhau 4-6 giờ.