Tại sao bệnh đái tháo đường dễ gây ra biến chứng tim mạch

Cứ mỗi 7 giây, lại có một người trên thế giới bị tử vong do bệnh đái tháo đường. Những số liệu trên cho thấy đái tháo đường là một bệnh lý mạn tính cực kỳ nguy hiểm và nguyên nhân của sự nguy hiểm này là do người bệnh đái tháo đường có thể bị nhiều biến chứng nặng.

Các biến chứng tim mạch là những biến chứng xuất hiện trên nền xơ vữa các động mạch lớn và vừa. Biến chứng tim mạch bao gồm 3 nhóm bệnh lý chính:

Nếu biến chứng xuất hiện trên động mạch vành (là mạch máu nuôi tim) bệnh nhân sẽ bị bệnh tim thiếu máu cục bộ, nhồi máu cơ tim,suy tim. Nếu biến chứng xuất hiện trên mạch máu não, bệnh nhân sẽ có các biểu hiện như cơn thiếu máu não thoáng qua, nhồi máu não hay xuất huyết não (gọi chung là tai biến mạch máu não). Còn nếu hệ thống máu ngoại biên mà thường gặp là các mạch máu ở chân, bệnh nhân có thể bị xơ vữa, hẹp, tắc động mạch ở chân.

Bệnh đái tháo đường làm cho quá trình xơ vữa mạch máu xảy ra sớm hơn và tiến triển nặng hơn. Vì vậy, người bị bệnh đái tháo đường sẽ có nguy cơ bị bệnh lý tim mạch cao hơn so với người không bị đái tháo đường. Cụ thể, người bị đái tháo đường có nguy cơ bệnh mạch vành và tai biến mạch máu não cao gấp 2 đến 4 lần người không bị đái tháo đường. Cũng vậy,so với người không bị đái tháo đường, người bị đái tháo đường có tỷ lệ bệnh động mạch ngoại biên cao gấp 2 lần và nguy cơ bệnh tiến triển nhanh dẫn đến phải phẩu thuật cắt đoạn chi trên mắt cá cao gấp 5 – 10 lần.

Đái tháo đường là một yếu tố nguy cơ độc lập của bệnh lý tim mạch. Ngoài ra những đối tượng sau đây sẽ dễ bị mắc bệnh lý tim mạch hơn:

Để có thể phát hiện sớm sự hiện diện của các biến chứng tim mạch, người bệnh cần đi khám bệnh định kỳ để được các bác sĩ thăm khám và cho làm những xét nghiệm cần thiết để tầm soát bệnh. Ngoài ra, người bệnh cũng cần nắm rõ các triệu chứng đặc biệt là các triệu chứng sớm của bệnh để có thể phát hiện sớm và điều trị kịp thời nhằm tránh những hậu quả nghiêm trọng thậm chí có thể gây tử vong.

Đối với bệnh mạch vành, triệu chứng đặc trưng là cơn đau thắt ngực. Người bệnh sẽ có cảm giác đau nặng ngực vùng sau xương ức, đau như bóp nghẹt tim, lan lên cằm, vai trái và lan xuống mặt trong cánh tay trái.  Lúc đầu cơn đau thường xuất hiện khi người bệnh làm việc gắng sức, sau đó cơn đau xuất hiện khi người bệnh làm những việc nhẹ thông thường và nặng hơn nữa cơn đau có thể xuất hiện ngay cả khi người bệnh nằm nghỉ. Cơn đau thường chỉ kéo dài vài giây đến vài phút, nếu cơn đau kéo dài quá 15 đến 20 phút, phải nghĩ đến tình trạng nhồi máu cơ tim có thể xảy ra. Tuy nhiên, ở bệnh nhân đái tháo đường, triệu chứng của bệnh tim mạch đôi khi rất nghèo nàn và không điển hình làm người bệnh rất khó phát hiện và dễ bị bỏ qua.

Đối với bệnh mạch máu não, những cơn thiếu máu não thoáng qua là biểu hiện sớm của bệnh lý mạch máu não. Biểu hiện của cơn thiếu máu não thoáng qua rất đa dạng bao gồm chóng mặt, mất thăng  bằng, nhìn mờ, nhìn đôi, khó nuốt, nói khó hoặc yếu nửa bên người. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, người bệnh có thể bị tai biến mạch máu não với các biểu hiện như đột ngột yếu liệt nửa người thậm chí có thể gây rối loạn tri giác ở các mức độ khác nhau.

Đối với bệnh động mạch ngoại biên, biểu hiện sớm nhất là tình trạng đau cách hồi, nghĩa là người bệnh có cảm giác đau chân, chuột rút sau khi đi bộ một quãng đường, triệu chứng này sẽ hết khi ngừng lại nghỉ ngơi và tái xuất hiện nếu tiếp tục đi bộ một quãng đường tương tự. Khi bệnh tiến triển nặng, triệu chứng đau cách hồi sẽ xuất hiện với quãng đường ngày càng ngắn. Cuối cùng, khi các mạch máu bị tắc hẹp hoàn toàn, tình trạng hoại tử các ngón chân, bàn chân có thể xảy ra.

Tuy nhiên, trên người bệnh đái tháo đường, triệu chứng của các biến chứng tim mạch đôi khi rất mơ hồ và không có biểu hiện rõ ràng. Vì vậy, việc thăm khám định kỳ để có thể phát hiện sớm và điều trị các biến chứng này là rất quan trọng.

Để phòng ngừa biến chứng tim mạch, người bệnh cần phát hiện sớm và điều trị các yếu tố nguy cơ của bệnh lý tim mạch bao gồm:
 

- Ngoài ra, người bệnh cần nắm rõ các triệu chứng sớm của biến chứng tim mạch và đi khám kịp thời khi có bất cứ triệu chứng gì nghi ngờ có liên quan đến biến chứng tim mạch.