Người Việt có thói quen ăn các loại rau sống, một phần vì với cách ăn kiểu này thực phẩm sẽ cung cấp được nhiều Vitamin, một phần vì theo nhiều người, các loại rau củ tươi còn giữ được hương vị tự nhiên của nó. Tuy nhiên, nguy cơ tiềm ẩn nguồn bệnh do ăn các loại rau sống không đảm bảo vệ sinh là rất lớn.
Salad (rau sống trộn) là món ăn phổ biến của những người muốn duy trì một chế độ ăn uống cân bằng cho sức khỏe cũng như những người ăn kiêng. Hiện nay, với sự phát triển của các loại hình dịch vụ, các loại thực phẩm thường được chế biến sẵn theo mô hình “ready to eat” (sẵn ăn). Trong các siêu thị, điểm bán hàng thực phẩm, đặc biệt là ở các nước phát triển, các loại xà lách thường được cung cấp dạng cắt và đóng gói sẵn, bọc bởi các loại bao màng, người tiêu dùng mua về chỉ việc trộn thêm gia vị trước khi ăn.
Trong một nghiên cứu của Viện Julius Kühn, Đại học Giessen và Đại học Idaho, Đức về vi khuẩn kháng khuẩn trên thực vật được công bố trên số ra tháng 10 của tạp chí chuyên ngành mBio, do GS.TS Kornelia Smalla, Viện Julius Kühn dẫn đầu đã chỉ ra rằng, các loại sản phẩm rau tươi này có thể bị ô nhiễm vi khuẩn, có thể bao gồm vi khuẩn kháng kháng sinh.
Vi khuẩn đi vào đồng ruộng thông qua việc bón phân bón hữu cơ như phân chuồng. Ảnh: IT
Với mục đích phân tích, nhóm nghiên cứu do GS Smalla đứng đầu đã mua xà lách trộn, rau cải lông và rau mùi trong các siêu thị ở Đức. Các mẫu sau đó được phân tích.
GS Smalla nói rằng: "Kết quả của các xét nghiệm toàn diện cho thấy rõ rằng nhiều loại plasmid với các gen kháng trong E. coli từ các sản phẩm tươi sống. Plasmid mang tính kháng với nhiều loại kháng sinh. Vi khuẩn E. coli với các đặc tính này đã được tìm thấy trên cả ba loại thực phẩm được phân tích”.
Mặc dù các loại salad đã được đóng gói, theo kiểu sẵn ăn nhưng nhóm nghiên cứu do GS Smalla đứng đầu khuyên người tiêu dùng nên rửa lại rau bằng nước sạch trước khi sử dụng. Ảnh: IT
Nếu những vi khuẩn vô hại này xuất hiện trên thực phẩm thực vật, chúng có thể xâm nhập vào ruột người do tiêu thụ rau sống. Sau khi ăn phải, vi khuẩn có thể truyền plasmid của chúng đến bất kỳ vi khuẩn gây bệnh nào có thể có trong ruột. Điều này được gọi là chuyển gen ngang. Trong tự nhiên, chuyển gen ngang cho phép vi khuẩn nhanh chóng thích nghi với điều kiện môi trường thay đổi.
Nếu một bệnh nhân được điều trị bằng thuốc kháng sinh, vi khuẩn đã kết hợp các loại gen kháng chuyển đổi này vào bộ gen của chúng có lợi thế và nhân nhiều hơn so với các đối thủ ít được trang bị tốt hơn. Do mức độ nhiễm bẩn thấp của xà lách với E. coli, người ta không biết các gen kháng thuốc thường xuyên được truyền vào ruột người như thế nào.
Với kết quả nghiên cứu này, các nhà khoa học cũng đưa ra các khuyến cáo như: Người tiêu dùng nên luôn luôn rửa rau sống, rau trộn và rau thơm tươi bằng nước sạch trước khi ăn để giảm thiểu nguy cơ ăn phải mầm bệnh hoặc vi khuẩn kháng khuẩn. Phụ nữ mang thai và những người có hệ thống miễn dịch bị tổn thương do tuổi cao, tiền sử bệnh hoặc dùng thuốc liên quan nên tránh ăn các loại salad đóng gói sẵn để phòng ngừa nhiễm trùng thực phẩm và thay vào đó nên tự chuẩn bị món salad bằng cách rửa sạch các loại rau ngay trước khi tiêu thụ.
Nhiều người tiêu dùng Việt ngoài rửa rau bằng nước sạch còn ngâm vào nước muối, tuy nhiên khuyến cáo của nhóm nghiên cứu của GS Smalla cho rằng chỉ rửa không thì chưa đủ để loại trừ tác nhân gây bệnh. Ảnh: IT
“Tuy nhiên, việc chỉ rửa thôi là không đủ để loại bỏ đáng kể các tác nhân gây bệnh hoặc vi khuẩn kháng kháng sinh có thể có trong thực phẩm thực vật. Do đó, trong những trường hợp hiếm gặp, đặc biệt là những người bị suy giảm miễn dịch nên làm nóng rau ít nhất hai phút đến 70°C trước khi ăn” - nhóm nghiên cứu lưu ý thêm.